Truyện kể tiền thân Đức Phật Thích Ca Mâu Ni – song ngữ anh Việt

TRUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT THÍCH CA
(Tiếng Phạn: là jataka, Tiếng Tây Tạng: là keye rab):
Từ văn bản nổi tiếng của Ấn Độ, chúng tôi lần lượt trình bày 34 câu chuyện đạo đức, chọn lọc từ những câu chuyện xẩy ra trong Tiền Thân (những kiếp trước) của Đức Phật Thích Ca, tức là Đức Phật lịch sử.
Chuyển Ngữ: Nguyễn Văn Tiến

1) Con Hổ Cái Sắp Chết Vì Đói, Truyện Tiền Thân Đức Phật Thích Ca

Câu Chuyện Về Lòng Từ Bi, Vị Tha Và Rộng Lượng.

Ngài sinh ra trong một gia đình người Bà La Môn nổi tiếng trong sạch, đạo đức và có lòng mộ đạo rất chân thành, sau đó, vị Bồ Tát nầy đã trở thành một học giả uyên thâm và cũng còn là một vị thầy giáo giỏi. Bồ Tát không mong muốn được giầu có và danh vọng, ngài vào rừng, rồi bắt đầu cuộc sống ẩn dật của một nhà tu khổ hạnh. Trong rừng nầy, ngài gặp một con hổ cái gầy yếu sau khi sinh con, đang sắp chết vì đói ăn, nó đang nghĩ đến cách phải ăn thịt những con hổ con, là những đứa con của nó, để sống còn. Bồ Tát nhìn chung quanh nhưng không thấy thức ăn gì cho hổ ăn, ngài vì lòng từ bi với tâm vô hạn, nên ngài đã hiến tặng thân thể của mình cho hổ ăn. Đây chính là lòng vị tha của Bồ Tát, vì để cứu sống con hổ, mà ngài đã quên mình, hy sinh mạng sống của chính mình.

Những sự kiện quan trọng trong câu chuyện nầy:
1. Bồ Tát thấy một con hổ cái đang sắp chết vì đói.
2. Con hổ cái sắp sửa phải ăn thịt những con hổ con, là con của chính nó.
3. Bồ Tát hiến tặng thân thể của chính mình cho hổ ăn.

Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories
(Sanskrit: jataka. Tibetan: kye rab):
from the famous Indian text presenting 34 morality tales
drawn from the previous life stories of the historical buddha, Shakyamuni.

1) The Starving Tigress – Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories
Monty McKeever 2-2005 – Source-Nguồn: himalayanart.org

A Tale of Compassion, Selflessness, and Generosity.

Born into a family of Brahmans renowned for their purity of conduct and great spiritual devotion, the bodhisattva became a great scholar and teacher. With no desire for wealth and gain, he entered a forest retreat and began a life as an ascetic. It was in this forest where he encountered a tigress who was starving and emaciated from giving birth and was about to resort to eating her own new born cubs for survival. With no food in sight, the bodhisattva, out of infinite compassion, offered his body as food to the tigress, selflessly forfeiting his own life.

Key Events in the Story
1. The bodhisattva sees a starving tigress.
2. Tigress is about to eat her own cubs.
3. The bodhisattva offers his own body.

2) Vua Của Dòng Họ Shibi, truyện tiền thân Đức Phật Thích Ca

2) King Of The Shibis – Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories – Monty McKeever 2-2005 – Source-Nguồn: himalayanart.org)

Câu Chuyện Về Sự Bố Thí.

Bồ Tát là vị vua nổi tiếng, ngài vui thích dùng quyền lực và tài sản giàu có của mình để làm việc từ thiện, bố thí cho dân nghèo. Nhà vua đã xây dựng nhiều hội trường lớn dùng cho việc bố thí, nơi chứa nhiều hàng hóa khác nhau, nơi có các dịch vụ cung cấp nhiều nhu cầu như thực phẩm, tiền bạc, và ngũ cốc. Nhà vua cũng cung cấp chỗ ở, quần áo, nước hoa, vòng hoa, vàng, và bạc cho bất cứ ai yêu cầu.

Tuy nhiên một ngày kia, trong khi nhà vua đang đi kinh lý ở một hội trường lớn, ngài nhận thấy chỉ có một số ít người đến xin bố thí, và điều nầy đã làm nhà vua phiền lòng. Dường như những người ăn xin cần được giúp đỡ đã giảm hẳn đi, tuy nhiên lòng mong muốn giúp đỡ dân nghèo của nhà vua lại tăng lên. Lúc nầy, nhà vua bắt đầu đặt câu hỏi là liệu ngài có chấp nhận một lời yêu cầu táo bạo, thí dụ như hiến tặng bộ phận cơ thể hoặc tay chân của ngài không. Sakra, là vị thần cai quản cõi trời tức là ông vua trời, nghe được chuyện nầy, và ông đến để thử nhà vua. Ông vua trời biến hóa thành một ông lão mù Bà La Môn, rồi ông hỏi xin một con mắt của nhà vua. Nhà vua không những chấp nhận lời yêu cầu nầy, ngài còn làm hơn thế nữa, nhà vua tặng luôn hai mắt cho ông lão mù Bà La Môn, bất chấp sự khuyên can của các quan chức cố vấn thân cận trong triều đình.

Một thời gian sau đó, lúc nầy nhà vua đã mù ngồi xếp chân trong vườn, kế cận ngài là hồ sen. Sakra lại xuất hiện, lần này ông hiện nguyên hình là ông vua trời, ban thưởng cho vị vua có tâm rộng lượng, bằng cách phục hồi lại thị lực cho nhà vua. Nhà vua sau đó tuyên bố với quần thần còn đang kinh ngạc như sau: giá trị thật sự của một người giàu có, chính là sự bố thí với tâm rộng lớn để giúp đỡ những người khác.

Những sự kiện quan trọng trong câu chuyện:
1. Bồ Tát là một vị vua có tâm rộng lượng.
2. Bồ Tát hiến tặng đôi mắt của ngài.
3. Thị lực của Bồ Tát được phục hồi.

3) Một Ít Cháo, Truyện Tiền Thân Đức Phật Thích Ca – Chuyển Ngữ: Nguyễn Văn Tiến

(3) A Small Portion Of Gruel – Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories – Monty McKeever 2-2005 – Source-Nguồn: himalayanart.org)

Câu Chuyện Về Lòng Rộng Lượng.

Trong kiếp này, Bồ Tát là vua của xứ Koshala. Nhà vua được mọi người dân yêu quý, bởi vì ngài có nhiều đức tính, nhưng có một đức tính vượt trội hơn tất cả, đó là: nhà vua đã có tài làm cho vương quốc được thịnh vượng.

Trong một đêm nhà vua ngủ say giấc, ngài nhớ lại một trong những tiền kiếp của mình, và ngài đã vô cùng xúc động. Sau đó, nhà vua kể cho mọi người nghe một lý do bí ẩn, lý do đã làm cho vương quốc của ngài trở nên thịnh vượng, đó chính là “một ít cháo.” Câu chuyện mặc dù hấp dẫn, nhưng không một ai trong nước nầy hiểu được lời nói của nhà vua, và không ai có can đảm để hỏi. Nhà vua tiếp tục nhắc đến chuyện nầy, và điều đó làm cho lòng tò mò của mọi người ngày càng tăng lên. Cho đến một ngày kia, trong triều đình có một buổi hội họp lớn, hoàng hậu cầu xin nhà vua giải thích lý do cho mọi người cùng nghe.

Nhà vua kể rằng ngài đã nhớ lại trong tiền kiếp, ngài đã từng là một người đầy tớ nghèo. Nhà vua nhớ là mặc dù ngài đã làm việc chăm chỉ, nhưng ngài vẫn gặp khó khăn để lo cho gia đình vừa đủ ăn, và nhiều lúc ngài cảm thấy buồn khổ vì ngài đã bị khinh thường. Tuy nhiên, tình cờ một lần ngài gặp một số nhà sư đi hoằng hóa, ngài đã mời họ vào nhà, rồi ngài cúng dường tất cả thức ăn ngài đang có, mặc dù đó chỉ là một ít cháo. Cũng vì nhà vua làm một việc thiện nhỏ, mà nay ngài được tái sinh thành một vị vua nổi tiếng. Nhà vua tuyên bố rằng, không có việc thiện nào là nhỏ cả, một khi được làm bằng cả trái tim. Sau khi người dân của xứ Koshala chứng kiến những kết quả tuyệt vời của lòng rộng lượng, mọi người càng ngày càng gia tăng làm thêm các công việc từ thiện. Từ đó vương quốc nầy, mỗi ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn trước.

Những sự kiện quan trọng trong câu chuyện:
1. Nhà vua có một giấc mơ, nhớ lại tiền kiếp của mình …
2. … đó là giấc mơ về “một ít cháo.”
3. Nhà vua kể lại giấc mơ của mình cho dân chúng nghe.

Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories (Sanskrit: jataka. Tibetan: kye rab): from the famous Indian text presenting 34 morality tales drawn from the previous life stories of the historical buddha, Shakyamuni.

3) A Small Portion Of Gruel – Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories – Monty McKeever 2-2005 – Source-Nguồn: himalayanart.org

A Tale of Generosity.

In this lifetime, the bodhisattva was the king of Koshala. Beloved by all his subjects, the king possessed many good virtues but one quality surpassed all others: his talent for gaining prosperity.

While in a deep sleep one night, the king came to recall one of his previous lives and was deeply moved. He then began to mysteriously repeat to his subjects that all the prosperity of their kingdom was produced by “a small portion of gruel.” Although intrigued, nobody in the kingdom understood what he meant and none had the courage to ask. He continued to repeat this and the curiosity of his people continued to grow until one day while in front of a grand assembly, the queen beseeched him to explain himself.

He stated that he had recalled a past life in which he had been a poor servant. He remembered working hard, barely being able to support his family, and becoming entangled in feelings of contempt and sorrow. Yet when he came upon a travelling group of monks he invited them into his home and offered them all he had, which was just a small portion of gruel. It was because of this one small act that he was reborn a great king. He proclaimed that no act of kindness is small if given from the heart. Having witnessed the wonderful results of generosity, the people of Koshala also developed a high regard for meritorious action. The prosperity of the kingdom continued to flourish even greater than before.

Key Events in the Story
1. King has a dream…
2. …about “a small portion of gruel.”
3. King recounts the dream to the people.

4) Người Thương Gia, Truyện Tiền Thân Đức Phật Thích Ca – Chuyển Ngữ: Nguyễn Văn Tiến

(4) The Merchant – Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories – Monty McKeever 2-2005 – Source-Nguồn: himalayanart.org)

Câu Chuyện Về Sự Quyết Định Khôn Ngoan.

Ngài sinh ra trong một gia đình quý tộc và rất giàu, có nhiều tiền và tài sản, rồi vị Bồ Tát trẻ nầy lớn lên và trở thành một thương gia thành công. Sau đó ngài trở thành người đứng đầu trong hội đoàn của ngài, ngài đã mua một bất động sản lớn, ngài được mọi người quen biết quý trọng, và ngay cả nhà vua cũng tôn trọng ngài. Châm ngôn của ngài là bố thí hết lòng, ngài liên tục chia sẻ sự giàu có của mình với những người kém may mắn. Vì thế, khi ngài chứng kiến bất kỳ sự đau khổ nào của ai, ngài cũng không nỡ đành tâm từ chối, không giúp đỡ họ.

Một ngày kia, trong lúc vị Bồ Tát nầy vừa ngồi xuống để tham dự một bữa tiệc tuyệt vời, ngài trông thấy một người dáng nghèo đói đứng trước cửa nhà ngài. Mặc dù ông xuất hiện như người ăn mày, ông lão nầy thật sự là một vị Bích Chi Phật, lý do mà ông đi xin ăn là để giúp vị Bồ Tát tăng trưởng công đức.

Chứng kiến cảnh nầy, Mara, là Ma Vương Hung Ác, đã có ý muốn ngăn cản vị Bồ Tát làm các công việc từ thiện. Ma Vương đã biến ra một địa ngục sâu, có chiều dài độ mười mét (1 fathom = 1 sải = 1,8 mét, vài sải khoảng 10 mét) chia cách giữa cổng trước nhà của Bồ Tát và người hành khất. Trong khi Bồ Tát còn đứng suy nghĩ về chuyện lạ đang xảy ra, Mara đã biến hóa thành một vị thần mạnh mẽ. Mara cố gắng thuyết phục Bồ Tát rằng những gì ngài trông thấy trước mặt chính là địa ngục, và địa ngục nầy dành cho những ai bị dụ dỗ bởi những lời ngon ngọt của người ăn xin. Cõi địa ngục chỉ dành cho những ai xấu xa bởi vì thích thú, và đam mê làm việc từ thiện, vì họ đã cho tặng người khác những đồng tiền khó khăn mới làm ra được của mình. Tuy nhiên, vị Bồ Tát hiểu rằng bất cứ ai nói những điều trên phải là người ác, nên ngài đã mạnh dạn bước chân vào lửa. Những bông hoa sen đột nhiên xuất hiện ở chân ngài khi ngài bước qua. Khi ngài đến phía bên kia, ngài cho tặng thức ăn đến ông lão. Ông lão cảm thấy hài lòng, nên ông hiện nguyên hình là một vị Bích Chi Phật, và dùng thần thông bay lên không trung. Mara, chán nản vì bị bại trận, nên ông cùng với địa ngục của ông biến mất.

Những sự kiện quan trọng trong câu chuyện:
1. Bồ Tát là người thương gia có lòng rộng lượng.
2. Ma Vương Mara giở thủ đoạn.
3. Bồ Tát là người thương gia thanh thản, không sợ hãi.

Mongolia, 1800 – 1899, Buddhist Lineage – Ground Mineral Pigment on Cotton – Collection of Zanabazar Museum of Fine Arts.

Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories (Sanskrit: jataka. Tibetan: kye rab): from the famous Indian text presenting 34 morality tales drawn from the previous life stories of the historical buddha, Shakyamuni.

4) The Merchant – Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories – Monty McKeever 2-2005 – Source-Nguồn: himalayanart.org

A Tale of Diligent Resolve.

Born into a noble family and possessing great fortune, the young bodhisattva grew to be a successful merchant. Eventually becoming the head of his guild, he acquired a large estate, earned deep respect from all who knew him, and even was honored by the king. Devoted to the precept of giving, he constantly shared his wealth with the less fortunate. It was impossible for him to witness any sort of suffering and refuse to offer aid.

One day, while the bodhisattva was sitting down to partake of a magnificent feast, a seemingly poor and hungry man appeared at the front gate of his home. Although appearing as a beggar, this old man was actually a Pratyekabuddha whose only motive to receive alms was to increase the merit of the bodhisattva.

Witnessing this, Mara, the Wicked One, became intent on dissuading the Bodhisttva from all charitable actions. He created a deep hell several fathoms wide separating the bodhisattva’s front gate and the mendicant. As the bodhisattva stood pondering the meaning of such a phenomenon, Mara appeared before him disguised as a powerful god. Mara attempted to convince the bodhisattva that what he saw before him was the hell of those lured by the praise of beggars. A hell realm solely for those who indulge in the vicious passion of charity, and who give away their hard earned wealth. The Bodhisattva however, knowing that anybody saying such things must be evil, boldly stepped into the fire. Lotuses suddenly appeared at his feet as he passed through. Upon reaching the other side he gave the food to the old man who, to show satisfaction, revealed his true form as a Pratyekabuddha and magically flew up into the air. Mara, disheartened and vanquished, disappeared along with his hell.

Key Events in the Story
1. A generous merchant.
2. Mara plays tricks.
3. The merchant is unperturbed.

5) Người Không Ai Hơn Được, Truyện Tiền Thân Đức Phật Thích Ca – Chuyển Ngữ: Nguyễn Văn Tiến

(5) The Invincible One – Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories – Monty McKeever 2-2005 – Source-Nguồn: himalayanart.org)

Câu Chuyện Về Đức Tính Không Lay Chuyển.

Ngài sinh ra trong một gia đình có danh tiếng, vị Bồ Tát nầy đã trở thành người đứng đầu hội đoàn của mình và ngài nhận được một di sản giàu có. Ngài là một con người ấn tượng, vì con người ngài tỏa ra sự rộng lượng và sự đạo đức, ngài xuất sắc trong sự học tập cao quý, sự kỷ luật cho chính mình, ngài có sự hiểu biết về tinh thần, cùng thể hiện sự khôn ngoan và khiêm tốn. Ngài được biết đến như là vị Avishya, ‘Người Không Ai Hơn Được’.

Bồ Tát có nhiều tiền bạc và tài sản, nhưng ngài không bao giờ bị lệ thuộc vào chúng. Bồ Tát đã luôn luôn xử dụng tài sản trong công việc từ thiện, và từ thiện đã trở thành niềm đam mê duy nhất của ngài. Bồ Tát không ưa thích gì hơn là xem những người ăn mày, mang đi những món quà tặng tốt đẹp và quý nhất từ nhà ngài.

Shakra, vị chúa tể của các vị thần, tức là Vua Trời, nghe nói đến lòng nhân từ của vị Bồ tát và ông quyết định đến để thử lòng ngài. Vua Trời Shakra, sau đó ăn cắp tài sản của Bồ Tát Avishya và chẳng bao lâu, mọi tài sản của Bồ Tát đã biến mất, ngoại trừ một sợi dây thừng và một cái lưỡi liềm. Bấy giờ, tài sản của ngài hầu như chẳng còn gì, và vì ngài không quen với việc đi xin ăn, nên vị Bồ Tát Avishya cầm lấy dây thừng và cái liềm, và ngài đi ra những cánh đồng làm việc lao động cực nhọc, thu góp cỏ để bán, rồi người mua sau đó dùng cỏ trong việc trồng trọt. Ngài thu được ít tiền, rồi ngay sau đó, ngài lập tức sử dụng tiền để giúp đỡ thêm cho những người hành khất.

Vua Trời Shakra, đã kinh ngạc bởi sự bình tĩnh, và lòng chân thành không lay chuyển trong việc bố thí của Bồ Tát, ngay cả khi ngài đang phải chịu đựng sự nghèo đói cùng cực. Tuy nhiên, Vua Trời vẫn chưa thử xong lòng ngài. Sau đó, Vua Trời xuất hiện trước mắt Bồ Tát Avishya, giống như đóa hoa nở xòe tung cánh, trên những chiếc cầu vồng rực rỡ, Vua Trời đứng trên mây, trong hình tướng kỳ diệu của một thiên nhân cõi trời, và Vua Trời cố gắng xua đuổi Bồ Tát làm công việc từ thiện. Vua Trời Shakra tuyên bố rằng Bồ Tát Avishya đang làm chuyện không hợp lý, và Bồ Tát nên đặt tâm trí vào việc xây dựng lại tài sản của mình. Bồ Tát khiêm tốn từ chối, và ngài nói rằng ngài không có ý muốn làm giàu, và niềm vui duy nhất của ngài là sự bố thí với tâm rộng lượng. Hơn thế nữa, Bồ Tát tuyên bố chắc chắn rằng, dù cho bất cứ chuyện gì xẩy ra, ngài sẽ không bao giờ đi ra khỏi con đường bố thí, và từ thiện. Điều nầy đã làm Vua Trời Shakra rất vui mừng, rồi Vua Trời trả lại tất cả tài sản cho vị Bồ Tát, rồi Vua Trời bay lên trời, và biến mất.

Những sự kiện quan trọng trong câu chuyện:
1. Bồ Tát Avishya, một người đàn ông hào phóng cho tặng tất cả tài sản của mình.
2. Bồ Tát Avishya an lạc và hạnh phúc.
3. Vua Trời Shakra thử lòng Bồ Tát Avishya.

Shakyamuni Buddha,
Previous Life Stories (Sanskrit: jataka. Tibetan: kye rab):
from the famous Indian text presenting 34 morality tales drawn from the previous life stories of the historical buddha, Shakyamuni.

5) The Invincible One – Shakyamuni Buddha, Previous Life Stories – Monty McKeever 2-2005 – Source-Nguồn: himalayanart.org

A Tale of Unwavering Virtue.

Born into an illustrious family, the bodhisattva became the head of his guild and acquired a great deal of wealth. He was an impressive man, radiating generosity and morality, excelling in sacred learning, self discipline, and spiritual knowledge, embodying both wisdom and humility. He became known as Avishya, ‘the Invincible One’.

With vast means at his disposal, charity was a perpetual practice for him and having no attachment to his great wealth, this became his only passion. He enjoyed nothing more than watching mendicants carry off the finest objects from his home.

Shakra, the Lord of Gods, heard of the bodhisattva’s benevolence and decided to test him. Shakra then began to steal Avishya’s possessions and before long, everything was gone except for a rope and a sickle. Now with almost nothing, and not being accustomed to begging himself, Avishya took the rope and sickle and went out to toil in the fields, gathering grass to sell as crops. He would take the little money he earned and immediately use it to give further aid to mendicants.

Shakra was astounded by the bodhisattva’s unshakable calm and devotion to giving even while suffering from extreme poverty. Yet he was not quite finished testing him. He appeared before Avishahya in a burst of dazzling rainbows, floating in mid-air in his wondrous celestial form, and attempted to turn him away from giving. Shakra proclaimed that Avishya was being irrational and that he should focus rebuilding his wealth. The bodhisattva humbly refused and stated that he had no desire for wealth and that the only joy he seeks is that of generosity. Further more, he firmly proclaimed that no matter what, he would never stray from his path of charity. This delighted Shakra who then promptly returned the bodhisattvas estate and then disappeared into the sky.

Key Events in the Story
1. A generous man gives everything away.
2. Content and happy.
3. Tested by the Lord of the Gods.