MẠN ĐÀM VỀ “BẢY BƯỚC”
Tỳ kheo Nguyên Các
Mấy năm nay, mỗi độ hoa Osaka[①] nở rộ trước sân chùa, như báo hiệu, như mừng đón lễ Phật đản lại về. Ngày đức Thích Ca giáng sanh, được kinh điển ghi lại rất vi diệu, dưới cái nhìn thế tục, có đôi phần như thần thoại. Cũng chính vì những hiện tượng ấy quá phi thường, ngoài khả năng hiểu biết của hàng phàm phu; nên khó tin, khó chấp nhận, thậm chí cho rằng đó chỉ là sự thần thánh hóa đức Phật của bậc hậu sanh. Một trong những điều mà chúng ta thường nhắc đến đó là, hình tượng Ngài bước bảy bước, khi mới hạ sanh.
Điều đó có đúng không?
Không đúng. Nếu người đó như chúng ta, chỉ là những con người với đầy tham sân si, đang vì những mục đích vật chất tầm thường mà không ngừng tạo ác nghiệp. Với bậc cao tăng, thánh nhân thì… Sống gần thời với chúng ta nhất là hòa thượng Tuyên Hóa (26/4/1918 – 7/6/1995), lược sử của Ngài có ghi: ‘Thân mẫu Ngài là người ăn chay trường, niệm Phật chẳng hề gián đoạn. Một đêm nọ, bà mộng thấy đức Phật A-di-đà hiện thân, phóng hào quang chiếu sáng khắp thế giới, chấn động thiên địa. Giật mình tỉnh giấc, bà ngửi thấy mùi hương kỳ diệu khắp phòng, rồi sau đó hạ sanh Ngài’. [②] Không chỉ thế, cuộc đời Ngài còn là một chuỗi những sự tích, mà người thường chúng ta chỉ có thể nghĩ ‘đó là sự thật ư?’. Thế những điều đó có hư cấu được không? Có lẽ là không dễ, vì những người cùng thời với Ngài, biết Ngài, biết sự việc sảy ra vẫn còn; tức nhân chứng sống còn nhiều, sao ‘bịa’ được. Vậy, cuộc đời của một vị cao tăng đương đại, còn có những điều kỳ diệu như thế, chư Phật, Bồ tát hạ sanh chẳng lẽ không bằng sao?!.
Các hiện tượng diệu kỳ của đất trời, hay chư thiên chúng tiên nữ chào đón bậc xuất thế ra đời, cũng như những biểu hiện phi thường của Thái tử, được ghi trong: Dị Xuất Bồ Tát Bản Khởi kinh quyển một, Tu Hành Bản Khởi kinh, Đại Bổn kinh, Quá Khứ Hiện Tại Nhân Quả kinh quyển một, Thái Tử Thụy Ứng Bản Khởi kinh quyển một, .v.v. Trong những bài kinh mà người viết tìm được, đều có nói, khi xuất thai, Thái tử liền bước bảy bước, còn mỗi bước đều có hoa sen nâng gót, không phải các kinh đều có ghi. Dù có hoa sen dưới mỗi bước chân Ngài hay không đi nữa, việc một trẻ sơ sinh, vừa lọt lòng mẹ mà tự bước đi được, quả là không thể tưởng tượng!!! Đến đây, có lẽ không ít người cho rằng những điều ấy, từ cổ chí kim, đều do lòng kính trọng đức Phật thái quá, mà tạo ra những điều ‘phi lý’ như thế. Xin thưa, những điều ấy được ghi chép trong kinh điển, người viết chỉ y kinh mà nói. Vậy các bạn cũng có thể đặt câu hỏi, những kinh điển ấy có đáng tin không? Điều này, với kiến thức nông cạn, đường tu chưa tới đâu, nên người viết không dám hý luận.
Hiện tượng Thái tử bước bảy bước, rong kinh Quá Khứ Hiện Tại Nhân Quả nói rất rõ, không người dìu đỡ, Thái tử tự bước đi; những kinh khác, không nói rõ có người đỡ bước hay không. Vấn đề này, chúng ta thử nhìn từ góc độ khác xem. Dù không có ‘Người’ nhưng chư Thiên, cùng chúng Tiên nữ có thể làm việc đó, tức đỡ Thái tử bước đi. Như thế, chúng ta không cảm thấy ‘hoang đường’. (Đây chỉ là sự suy luận của người viết)
Các bạn đừng nói là không tin có chư Thiên nhé. Trong lục đạo luân hồi: địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh, a tu la, người và trời; chúng sanh ở cõi trời, chúng ta thường gọi là chư Thiên, chư Tiên hay Thần tiên chung chung. Gồm: dục giới, tức thế giới của chư thiên mà còn tính dục và thích ăn ngon mặc đẹp; sắc giới, chư thiên cõi này đã dứt mọi dục vọng, không còn hình tướng nam nữ, không cần ngữ ngôn thể hiện; vô sắc giới, nghĩa là không còn bất cứ hình tướng nào (vô sắc), chỉ có thọ tưởng hành thức tạo thành thế giới ấy. Thế thì việc chư Thiên đến nghinh đón bậc sẽ chấm dứt sanh tử trong đời này, có gì là hoang đường. Hơn nữa, chúng sanh được sanh về Thiên giới phải tu thập thiện, tứ thiền, bát định; hoan hỷ tán thán phật sự, dùng thiên hoa thiên hương, anh lạc trân châu…cúng dàng chư Phật. Nên khi thiên chúng xuất hiện có các vầng sáng sắc đẹp, hay có mùi hương thanh khiết, cũng không phải không thể. Vậy, việc Thái tử khi mới ra đời đã bước đi, chúng ta có thể nói có sự giúp đỡ của thiên chúng cũng được.
‘Bảy bước’ – sao không phải là con số khác? Nói đến số bảy, không biết do trùng hợp ngẫu nhiên hay có huyền cơ nào đó mà: trong hệ mặt trời có bảy hành tinh (thiên thể, sao…) mà từ trái đất mắt thường chúng ta có thể thấy được (Sun – Mặt Trời, Moon – Mặt Trăng, Mars – Sao Hỏa, Mercury – Sao Thủy, Jupiter – Sao Mộc, Venus – Sao Kim, Saturn – Sao Thổ); đồng thời ứng với bảy ngày của tuần. Cầu vồng có bảy sắc (đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím); nhạc cũng chỉ có bảy nốt (đồ, rê, mi, pha, son, la, si); mùi vị chính cũng bảy (chua, cay, mặn, ngọt, đắng, chát, nồng).v.v. Vậy, bảy bước đi của đức Phật khi mới đản sanh có ý nghĩa gì? Cũng đã có nhiều bài viết bàn về vấn đề này, ở đây người viết chỉ trình bày kiến giải của mình. Đức Phật có tuyên ngôn rằng, sẽ chấm dứt sanh tử luân hồi trong bao kiếp, ngay tại lần tái sanh này. Mà chúng sanh theo nghiệp lực đã tạo tác, trôi lăn trong sáu nẻo. Sáu nơi ấy, khổ sướng khác nhau, nhưng đều còn ‘khổ’, do còn vô minh, tức chưa thực nghiệm được bản chất của sự vật sự việc (như thật tri kiến). Thế nên, thái tử đã bước thêm một bước nữa, để thoát sáu nẻo ấy. Bằng con đường: Tứ niệm xứ, Tứ chánh cần, Tứ như ý túc, Ngũ căn, Ngũ lực, Thất giác chi, Bát Thánh đạo, cũng là con số bảy. Và, bước đi bằng các pháp như thế, là bước đi tự tại, ‘dạo chơi’ ngoài ba cõi, không bị chi phối bởi sáu cảnh vô thường.
Trong cuộc sống, có rất nhiều điều chúng ta không thể kiểm chứng được, khoa học cũng chưa tìm ra giải đáp. Đức Phật Thích Ca là nhân vật lich sử, cuộc đời Ngài có vô vàn điều phi thường. Mà vĩ đại nhất là, Ngài đã chứng ngộ giải thoát, và đem pháp ấy truyền dạy cho chúng sanh. Còn các hiện tượng mà chúng ta chưa lý giải được, chúng ta có thể coi đó huyền thoại, vì “cái gì đã thành lý tưởng thì cũng thành huyền thoại. Những nhân cách lý tưởng, là những nhân vật huyền thoại. Người dù hoàn thiện nhân cách mẫu mực thế nào đi nữa, cũng chỉ là nhân vật của xứ sở và thời đại nhất định nào đó. Chỉ có nhân vật huyền thoại mới vượt ngoài không gian và thời gian, để làm mẫu mực cho xứ sở và mọi thời đại.”[③]
Vĩnh Nghiêm, tháng 3 năm 2012
[①] hay còn gọi hoa Bọ Cạp vàng hay hoa Nữ hoàng.
[②] Trích từ website Tổng Hội Phật Giáo Pháp Giới:
http://www.drbachinese.org/online_reading/drba_others/vmsj/sj1-photos.htm#sj11
[③] Tuệ Sỹ, Du Già Bồ Tát Giới, Nxb Phương Đông, 2010, tr. 47.
